Tema 7: A arte do século XIX

Rococó:

Cronoloxía: S. XVIII

Arte refinada, con temas e ambentes relacionados coa aristocracia e a alta burguesía

Na arquitectura, tendencia ó adorno abundante e elaborado

Na pintura, utilización da técnica do pastel e cores claras; temas galantes e paisaxísticos

Representantes: principalmente pìntores coma Watteau, Fragonard, Canaletto, Tiépolo

"A randeeira", Fragonard

 "Embarque para Citera", Watteau

 

"Praza de San Marcos", Canaletto

Francisco de Goya (1746-1828)

• Artista inclasificable, adiantado á súa época
• Inicios rococó con cartóns para tapices ("O quitasol")
• Despois, pintor de corte, enorme retratista da Corte de Carlos IV
• Grande influencia da guerra de Independencia (cadros do 2 e 3 de Maio, gravados "Os desastres da guerra")
• Pinturas negras: oníricas, violentas, precursoras do Expresionismo
• Últimos anos: "A leiteira de Burdeos", precursora do Impresionismo

"O Quitasol"

  

"A familia de Carlos IV"

"O 2 de maio, ou a carga dos mamelucos"

"Os fusilamentos do 3 de maio"

"A riña, ou duelo a garrotazos" 

 

"A leiteira de Burdeos"

O Neoclasicismo:

- Arquitectura

• Cronoloxía: primeira metade do S. XIX

• Recuperación da Antiguidade Clásica (Grecia e Roma)
• Elementos principais: columnas, arcos, pórticos, cúpulas
• Edificios públicos: lexitimación do liberalismo, relacionando os gobernantes actuais con modelos clásicos. Tamén columnas e arcos de triunfo (Napoleón)

Panteón de París

Congreso dos Estados Unidos (Washington)

Arco do Triunfo de París

 

 Columna Vendome (París)

Congreso dos Deputados (Madrid)

Pintura Neoclásica:

• Cronoloxía: primeira metade do S. XIX
• Temas mitolóxicos e grecolatinos
• Composición ordenada e xeométrica
• Predominio da liña sobre o cor
• Representantes principais: J.L David e Ingres

"A morte de Sócrates" - David

"A coroación de Napoleón" - David

Arquitectura historicista:

• Cronoloxía: segunda metade do S. XIX

• Recuperación de modelos arquitectónicos medievais (Gótico en Inglaterra, mudéxar en España). Afirmación nacionalista, se recuperan os modelos máis representativos de cada país

Parlamento de Inglaterra

Praza de toros de As Ventas (Madrid)

Arquitectura dos novos materiais:

• Cronoloxía: segunda metade do S. XIX
• O ferro, o aceiro, o cemento e o cristal poden utilizarse como elementos construtivos, permitindo novas solucións arquitectónicas con menor custo e maior rapidez
• Principais representantes: Eiffel en Francia, Sullivan en EEUU

Torre Eiffel, París 

Crystal Palace, Londres

Palacio de Cristal, Madrid 

Edificio Flatiron, New York

Auditorium Building, Chicago (Louis Sullivan) 

Romanticismo:

• Cronoloxía: primeira metade do S. XIX
• Exaltación do individualismo, gusto polas pasións extremas.
• Conexións políticas: co liberalismo por a busca da liberdade individual, co nacionalismo pola busca da liberdade das nacións fronte os imperios

Na pintura:

• Temas: paisaxe que empequenece ó home, históricos reivindicativos dos valores nacionais
• Composición dinámica, lonxe do orde clásico. Sentimento extremo nos rostros e os corpos
• Cores máis forte e contrastados, pinceladas máis soltas
• Representantes: Gericault, Delacroix, Friedrich

"A liberdade guiando ó pobo", Delacroix

"A balsa da Medusa", Gericault

"Viaxeiro ao carón dun mar de brétema", Friedrich

Realismo:

• Cronoloxía: segunda metade do XIX
• Reacción fronte ó romanticismo, fracaso das revolucións de 1848 enfrían o entusiasmo, os avances na técnica e na ciencia reclaman unha maior fidelidade ó real
• Realismo na representación (maior fidelidade ó representado) e nos temas (costumistas, o día a día, modelos anónimos)
• Descrición da sociedade do momento, non se representa a mitoloxía nin o pasado.
• Representantes: Courbet, Millet

 

"O Ángelus", Millet

"Bos días, señor Courbet", Courbet

Impresionismo:

• Cronoloxía: último terzo do S. XIX
• Movemento revolucionario: se busca representar o reflexo da luz na superficie. O importante é a cor. Pintura de exteriores.
• Se pintan as cores separadas, buscando a fusión na retina. Non se pinta o que ve o artista (o obxecto), se pinta como o ve: representar a imaxe mental do pintor.
• Pinceladas rápidas e soltas, o debuxo non é o esencial
• Representantes: Manet (precursor), Monet, Remoir:
• Postimpresionistas: van máis aló, non só alteran o cor "real", senón que modifican a xeometría, a liña, modifican a realidade para representar a versión do mundo de cada pintor. Representantes: Van Gogh, Seurat, Cezanne, Gaugin, Degas

"O xantar campestre", Manet

"Impresión: sol nacente", Monet (de aquí o nome impresionismo) 

"Moulin da Galette", Renoir

"Prima ballerina", Degas

"Qué novas?", Gaugin

"Noite estrelada", Van Gogh

"A Grande Jatte", Seurat (puntillismo)

Modernismo:

• Cronoloxía: cambio de século XIX a XX
• Arquitectura: liberdade creativa permitida por os novos materiais. Importancia da decoración sobre a estructura. Expresividade, incorporación de visións persoais dos creadores. Representantes: Victor Horta, Domenech e sobre todo Gaudí
• Pintura: temas simbólicos, oníricos. Finalidade decorativa, importancia dos adornos e a vestimenta dos personaxes. Representante principal: Klimt

"Palas Atenea", Klimt

Museo Víctor Horta, Bruselas

"Sagrada Familia", Gaudí

Casa Batlló, Gaudí